ភ្នំពេញ៖ «អ៊ីនធឺណិត (Internet)» បានក្លាយជាផ្នែកសំខាន់មួយសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃរបស់យើង ប៉ុន្តែ វាក៏ភ្ជាប់មកជាមួយនូវហានិភ័យមួយចំនួន សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ផងដែរ។ យើងត្រូវដឹងពីទម្លាប់អាក្រក់ដែលយើងបានធ្វេសប្រហែសនៅក្នុងកំឡុងពេលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធ Internet ហើយវាអាចប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពឌីជីថលរបស់យើង ដែលមានទិន្នន័យសំខាន់ៗ ដូចជា ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ជាដើម។

ខាងក្រោមនេះជាទម្លាប់អាក្រក់ទាំង៦ ដែលអ្នកប្រើប្រាស់ Internet មួយចំនួនបានធ្វេសប្រហែស៖

ទី១. ការធ្វេសប្រហែសពាក្យសម្ងាត់៖ នេះជាកំហុសមួយក្នុងចំណោមកំហុសទូទៅដែលតែងតែកើតមានជារឿយៗ ដើម្បីជៀសវាងបញ្ហានេះ គួរតែបង្កើតពាក្យសម្ងាត់ដែលមានសុវត្ថិភាពយ៉ាងហោចណាស់ ១២តួអក្សរ និងការរួមបញ្ចូលគ្នានៃអក្សរធំ និងអក្សរតូច លេខ និងតួអក្សរពិសេស។ ដូចគ្នានេះដែរ វាត្រូវបានណែនាំជានិច្ចក្នុងការអាប់ដេតពួកវាជារៀងរាល់ពីរបីខែម្តង ហើយមិនត្រូវប្រើវាឡើងវិញនៅលើវេទិកា ឬគណនីផ្សេងៗជាច្រើននោះទេ។

ទី២. ការ Update ៖ ប្រព័ន្ធ និងឧបករណ៍ទាំងអស់ត្រូវធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព (Update) ជាប្រចាំ ដែលត្រូវបានរចនាឡើងមិនត្រឹមតែ ដើម្បីកែលម្អ ឬកែតម្រូវលទ្ធភាពប្រើប្រាស់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែ ថែមទាំងអនុវត្តសម្រាប់ភាពងាយរងគ្រោះដែលអាចកើតមាន និងបន្ថែមប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពផងដែរ។

ទី៣. ធ្លាក់ខ្លួនទទួលព័ត៌មានមិនពិត៖ ប្រភេទនៃការអនុវត្តនេះច្រើនតែរួមបញ្ចូលការចែកចាយព័ត៌មានមិនពិតជាមួយនឹងក្លែងក្លាយ ដែលទាក់ទាញអារម្មណ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់។ អាស្រ័យហេតុនេះ គួរតែ ពិនិត្យមើលព័ត៌មាន ឬសារ ខ្សែសង្វាក់ណាមួយមុនពេលធ្លាក់ចូលទៅក្នុងការអនុវត្តដូចជាការផ្សព្វផ្សាយមហាជនជាដើម។ សសរស្តម្ភសំខាន់មួយ នៃសុវត្ថិភាពអ៊ីនធឺណិត គឺការធ្វើសុភវិនិច្ឆ័យឱ្យបានត្រឹមត្រូវនិងច្បាស់លាស់ជាទីបំផុត។

ទី៤. ការប្រើប្រាស់បណ្ដាញឥតខ្សែដោយឥតគិតថ្លៃ (WIFI តាមទីសាធារណៈ)៖ ប្រភេទនៃបណ្តាញឥតខ្សែទាំងនេះមានសុវត្ថិភាពតិចតួច ឬគ្មាន។ វាត្រូវបានណែនាំមិនឱ្យចូលប្រើបណ្តាញដែលមិនស្គាល់ ប៉ុន្តែ ប្រសិនបើអ្នកត្រូវតែកំណត់ការប្រើប្រាស់របស់អ្នកចំពោះការរុករកជាមូលដ្ឋាន ជៀសវាងការបញ្ចូលពាក្យសម្ងាត់ ឬប្រើប្រាស់កម្មវិធីដូចជាការ បង់ប្រាក់ ឬការចូលប្រើប្រាស់ធនាគារ។

ទី៥៖ ការរុករក និងជឿជាក់ទៅលើគេហទំព័រ ដែលមិនមានសុវត្តិភាព៖ វិធីដើម្បីកំណត់អត្តសញ្ញាណគេហទំព័រក្លែងបន្លំប្រភេទនេះគឺដើម្បីរកមើលកំហុសតូចៗដូចជាការវាយអក្សរ អត្ថបទដែលសរសេរមិនបានល្អ ឬវត្តមាននៃរូបភាពដែលបំភាន់ ឬមានគុណភាពអន់។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ វិធីសាស្ត្រដ៏មានប្រសិទ្ធភាពបំផុតគឺការវិភាគ URL ដោយមិនសង្ស័យ ដោយមានសូចនាករសុវត្ថិភាពដូចជាវិញ្ញាបនបត្រ SSL (បង្ហាញដោយវត្តមានរបស់សោនៅជាប់នឹងអាសយដ្ឋានគេហទំព័រ) ឬការជូនដំណឹង ដូចជាវត្តមាននៃតួអក្សរមិនទៀងទាត់ ឬដែនរង។

ទី៦. ការទទួល និងអនុញ្ញាតលើ Privacy Policies ណាមួយដោយមិនពិនិត្យមើលជាមុន៖ ឧក្រិដ្ឋជនតាមអ៊ីនធឺណិត (Cybercriminals)តែងតែប្រើកម្មវិធី ឬកម្មវិធីពេញនិយមមួយចំនួន (Phishing Attack) ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយប្រព័ន្ធរបស់ពួកគេ ខណៈពេលដែលពួកឧក្រិដ្ឋជនទាំងនេះ បានលាក់ទិន្នន័យមួយចំនួនសម្រាប់លួចយកទិន្នន័យរបស់អ្នកប្រើប្រាស់។ ដូចនេះ អ្នកគួរតែចំណាយពេលពីរបីនាទីដើម្បីពិនិត្យមើលការអនុញ្ញាត និងលក្ខខណ្ឌមុនពេលដំឡើងកម្មវិធី និងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពសម្រាប់ការពារទិន្នន័យរបស់អ្នក៕